تولد فرزند حاصل از رابطه نامشروع و حقوق وی از جمله مهم‌ترین احکام حقوقی است که باید مورد بررسی قرار گیرد.

هر جامعه‌ای عرف و قواعد خاص خود را دارد. این عرف در جنبه‌های مختلف زندگی اجتماعی و حقوقی افراد نمود پیدا می‌کند. یکی از این جنبه‌ها که به شدت تحت تاثیر عرف قرار می‌گیرد، خانواده و روابط خانوادگی است. حقوق خانواده در ایران برگرفته از شرع و دین ماست که در بطن زندگی روزانه مردم نیز دیده می‌شود. در این مطلب از مجله دلتا به موضوع حضانت فرزند نامشروع می‌پردازیم.

وضعیت حضانت، ولایت، نسب

در ابتدای امر باید خاطر نشان کنیم که تفاوت میان کودکان عادی و کودکان حاصل از رابطه زنا در نسب آنان است. در مورد فرزندان عادی پدر و مادر که از رابطه مشروع و نکاح متولد شده‌اند، نسب آن‌ها به پدر و جد پدریشان برمی‌گردد. اما کودکانی که نامشروع متولد شده‌اند هیچ نسبی با پدر و مادر خود ندارند. در واقع این کودکان هیچ ریشه‌ و اتصالی به افراد زناکاری که آنان را به دنیا آورده‌اند، نخواهند داشت.

اما مسئله حضانت و ولایت با نسب این کودکان فرق دارد. ولایت یک مسئله اجباری است و یک حقی که به گردن پدر و جد پدری فرزند است. این حق قابل اسقاط نیست و نمی‌توان آن را به دیگری منتقل کرد. پس چه کودک مشروع پدرش باشد چه نامشروع، پدر و جد پدری بر او ولایت دارند. ولایت بر کودک در واقع یعنی مسئولیتی است که پدر و جد پدری نسبت به کودک حاصل از رابطه نامشروع دارند هست. اگر به مباحثی پیرامون رابطه نامشروع علاقه دارید به مطلب شرایط تبدیل مجازات رابطه نامشروع به جریمه نقدی مراجعه کنید.

حضانت این کودکان، جنبه جبران خسارت دارد. یعنی پدر و مادر زناکار باید حضانت طفل خود را بر عهده بگیرند و از او نگهداری کنند تا او به سن قانونی رشد برسد. آن‌ها با بهانه نبود نکاح نمی‌توانند فرزندشان را رها کنند و حالا که او را از بسیاری از حقوق بچه‌های عادی محروم کرده‌اند، حداقل‌ترین کاری که می‌توانند در حق فرزندشان بکنند، حضانت و نگهداری مناسب از او است.

حضانت فرزند نامشروع مطابق قانون، چه پسر باشند و چه دختر، تا پایان سن ۷سالگی با مادرشان است. بعد از اینکه کودک به هفت سالگی رسید، دادگاه خانواده با بررسی اوضاع و احوال هر کدام از والدین و شرایط طفل برای حضانت بعدی او تصمیم می‌گیرد که بودن در کنار چه کسی برای او بهتر است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب مجازات زنا با دختر باکره چیست؟ را مطالعه کنید.

حضانت از نظر حقوقی به معنای قدرت شخص در نگهداری و تربیت فرزند همراه با تامین نیازهای عاطفی، روحی و روانی و نیاز به علم‌آموزی فرزند است که همواره می‌بایست مورد توجه والدین قرار گیرد.

حضانت فرزند چه دختر چه پسر حق و تکلیف والدین است. یکی از اقسام حضانت با به دنیا آمدن فرزند مشترک در ازدواج موقت یا صیغه رخ می‌دهد. این سوال ممکن است در ذهن کسانی که از طریق عقد موقت دارای فرزند شده‌اند و مدت این عقد به اتمام رسیده است مطرح شود. حضانت فرزند در عقد موقت با چه کسی است؟ در این مطلب از مجله دلتا به موضوع حضانت فرزند در عقد موقت می‌پردازیم.

حضانت فرزند در عقد موقت

 در رابطه با حضانت طفل در عقد موقت می‌توان گفت حضانت در این عقد مانند حضانت در عقد نکاح دائم است. قانون مدنی ایران بیان می‌کند که پرداخت نفقه اولاد بر عهده پدر است.

در عقد موقت هم به مانند عقد دائم، پدر مسئولیت فرزند حاصل از عقد موقت را بر عهده خواهد داشت همچنین پدر بایستی هزینه‌های زندگی فرزند دختر یا پسر خود را بپردازد.

 حضانت فرزند حاصل از عقد موقت چه دختر یا پسر تا ۷ سالگی با مادر است. پس از آن، حضانت و نگهداری به پدر سپرده خواهد شد. در صورت پذیرش حضانت فرزند توسط پدر، دختر تا ۹ سالگی و پسر تا ۱۵ سالگی می‌توانند تحت حضانت پدر باشند.

 اگر پس از ۷ سالگی فرزندان حاصل از عقد موقت و پایان مدت قانونی حضانت فرزند، پدر خواهان حضانت فرزند نباشد، مادر جهت دریافت حضانت اولویت خواهد داشت، کما این که همچنان پدر باید مخارج فرزند را بپردازد.

مشکلات حضانت فرزند در عقد موقت

 یکی از مهم‌ترین مشکلات در مورد فرزند حاصل از این نوع ازدواج به دلیل عدم ثبت ازدواج موقت در دفتر ازدواج به‌صورت رسمی به‌وجود می‌آید.

با این‌که به زنانی که حاضر به این نوع ازدواج می‌شوند توصیه شده است که فقط در صورت ثبت این عقد در دفتر ازدواج و طلاق رضایت به این نوع از نکاح بدهند اما باز هم در بسیاری از موارد این عقد به ثبت رسمی نمی‌رسد.

 از عقد موقتی که به‌صورت رسمی ثبت نشده است و صیغه‌نامه‌ای از آن در دست زوجین نیست اگر فرزندی حاصل شود، به دلیل عدم ثبت آن، همواره اثبات نصب فرزند به پدر، برای مادر با مشکلات بسیاری روبرو خواهد بود.

 لذا جهت سپردن حضانت فرزند به پدر، ابتدا مادر در دادگاه باید ثابت کند که فرزند متولد شده برای این مرد است. در زمان گذشته اثبات این امر برای زنان بسیار مشکل یا حتی غیر ممکن بود اما در حال حاضر با پیشرفته‌تر شدن علم و آزمایش دی ان ای امکان اثبات نسب برای مادر راحت‌تر شده است.

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی چگونه زن می‌تواند طلاق بگیرد؟ را مطالعه کنید.